150. rocznica urodzin prof. Adama Krzyżanowskiego
Adam Alojzy Krzyżanowski żył w latach 1873-1963, był wybitnym ekonomistą, statystykiem, wykładowcą uniwersyteckim i członkiem Polskiej Akademii Umiejętności. W latach 1889-1894 studiował prawo na Uniwersytecie Jagiellońskim, a następnie kontynuował naukę na uczelniach w Berlinie i Lipsku. Podjął też pracę początkowo w Prokuratorii Skarbu w Krakowie, a od 1895 r. na Kursach im. A. Baranieckiego i w Akademii Handlowej jako wykładowca ekonomii. Po uzyskaniu habilitacji prowadził wykłady z ekonomii i demografii na Uniwersytecie Jagiellońskim. W 1912 r. uzyskał nominację na profesora nadzwyczajnego i objął kierownictwo Katedry Ekonomii Politycznej i Skarbowości; profesorem zwyczajnym został w 1916 r. W roku akademickim 1930/1931 pełnił funkcję dziekana Wydziału Prawa UJ, był też przez 5 lat prorektorem (1933-1938). Po agresji III Rzeszy na Polskę w początkach okupacji niemieckiej znalazł się w gronie 183 krakowskich uczonych aresztowanych przez SS 6 listopada 1939 w ramach Sonderaktion Krakau i trafił do obozu koncentracyjnego w Sachsenhausen. Po uwolnieniu 8 lutego 1940 r. wrócił do Krakowa. Prowadził wykłady i seminaria w ramach tajnego uniwersytetu. Po wojnie do roku 1960 pracował w Katedrze Ekonomii Politycznej. Należał do Polskiej Akademii Umiejętności i Towarzystwa Naukowego Warszawskiego. W 1896 r. należał do grona założycieli Towarzystwa Miłośników Historii i Zabytków Krakowa; działał w Krajowym Towarzystwie Rolniczym, Polskim Towarzystwie Ekonomicznym oraz Towarzystwie Ekonomicznym w Krakowie. Brał udział w Międzynarodowym Kongresie Demograficznym w Rzymie w 1931 r. Był aktywnym uczestnikiem życia publicznego. W okresie zaborów wspierał tworzenie spółdzielni rolniczych w Galicji. W niepodległej Polsce pełnił funkcję prezesa Komisji Podatków Ministerstwa Skarbu i z ramienia Bezpartyjnego Bloku Współpracy z Rządem został posłem na Sejm w 1928 r. Jego zainteresowania naukowe obejmowały metodologię ekonomii, finanse, ekonomikę rolnictwa, historię powszechną gospodarczą, etykę oraz demografię i statystykę. Wykazywał współzależność finansów prywatnych i publicznych. W latach 30. zgłosił program finansowy walki ze zubożeniem ludności. Przedstawił własną klasyfikację pieniądza, badał zagadnienia kredytu oraz omówił rozwój kategorii wojen w historii. Współpracował z pismem Przegląd Współczesny. W 1915 r. wspólnie z Kazimierzem Władysławem Kumanieckim opublikował Statystykę Polski wydaną w Krakowie przez Polskie Towarzystwo Statystyczne. Wydawnictwo to było pierwszym polskim rocznikiem historyczno-statystycznym.
