142. rocznica urodzin prof. Kazimierza Władysława Kumanieckiego
Kazimierz Władysław Kumaniecki był prawnikiem, profesorem prawa administracyjnego i nauk administracyjnych oraz statystyki Uniwersytetu Jagiellońskiego. Żył w latach 1880-1941. Studiował na Wydziale Prawa i Administracji UJ. W 1911 r. został habilitowany na docenta statystyki na podstawie rozprawy Studia z zakresu statystyki wędrówek, a w 1913 r. także w zakresie nauk i prawa administracyjnego. W 1919 r. otrzymał tytuł profesora zwyczajnego UJ. Od 1904 r. do 1917 r. pracował w administracji samorządowej miasta Krakowa, gdzie pełnił funkcję kierownika Miejskiego Biura Statystycznego. Przeprowadził pierwszy spis ludności Krakowa z rozszerzeniem o pobliskie miejscowości. Rezultatem tej pracy była publikacja Tymczasowe wyniki spisu ludności w Krakowie z 31 XII 1910. W 1912r. złożył do Cesarsko-Królewskiego Namiestnictwa we Lwowie podanie o zezwolenie na działalność Polskiego Towarzystwa Statystycznego z siedzibą w Krakowie. Po otrzymaniu zezwolenia został pierwszym sekretarzem PTS-u. Wraz z prof. Adamem Krzyżanowskim rozpoczął pracę nad opracowaniem statystycznym, które objęłoby swoim zasięgiem terytorialnym ziemie polskie położone na obszarze wszystkich trzech zaborów. Idea ziściła się w 1915 r. kiedy to wydali pracę Statystyka Polski. Był to pierwszy polski rocznik historyczno-statystyczny pokazujący rozwój społeczno-gospodarczy na ziemiach polskich od XIX wieku, aż do I wojny światowej. Publikacja ta to bardzo istotne źródło danych liczbowych dotyczące przeszłości ziem polskich. W czasie I wojny światowej Kazimierz Kumaniecki został zmobilizowany do armii austriackiej. W Wojskowym Zarządzie Okupacyjnym w Lublinie zorganizował i kierował działem pośrednictwa pracy i statystyki. W 1916 r. przeprowadził spis ludności, a w kolejnych latach spisy zwierząt domowych. Swoje doświadczenia z tego okresu przedstawił w pracy Czasy lubelskie. Wspomnienia i dokumenty (18 IV 1916–2 XI 1918), wydanej w 1927 r. Wspierał czynnie powstawanie legionów Józefa Piłsudskiego. Wykładał na Wydziale Prawa i Administracji oraz w Szkole Nauk Politycznych. Profesor twierdził, że oprócz przekazywania wiedzy ogólnej i praktycznej, zadaniem szkoły jest kształcenie dobrych obywateli potrafiących myśleć w kategoriach dobra wspólnego. W niepodległej Rzeczpospolitej w 1922 r. pełnił funkcję ministra wyznań religijnych i oświecenia publicznego w rządzie Juliana Nowaka. Od roku akademickiego 1925/26 był wykładowcą w Wyższym Studium Handlowym (obecnie Uniwersytet Ekonomiczny) w Krakowie, kierując tam jednocześnie Zakładem Statystyki Gospodarczej. W okresie dwudziestolecia międzywojennego działalność naukowa i dydaktyczna Kazimierza Kumanieckiego skupiała się głównie nad pracami zmierzającymi do zbudowania nowoczesnej administracji państwowej, funkcjonującej w oparciu o zasady jednolite dla całego kraju. Opublikował między innymi prace : Ustrój władz samorządowych na ziemiach Polski w zarysie (1921), Odbudowa państwowości polskiej : najważniejsze dokumenty 1921–1924 (1924) oraz Ustrój polityczny Polski (1937). Podczas II wojny światowej należał do konspiracyjnej organizacji Unia działającej pod przewodnictwem Jerzego Brauna. Profesor Kumaniecki był aktywnym członkiem stowarzyszeń naukowych, między innymi Towarzystwa Filozoficznego, Towarzystwa Prawniczego i Ekonomicznego, należał także do Komisji Prawniczej Akademii Umiejętności oraz był korespondentem Centralnej Komisji Statystycznej w Wiedniu.
Wiele opracowań, w tym prac statystycznych profesora Kumanieckiego znajduje się w zbiorach Centralnej Biblioteki Statystycznej.
