106. rocznica urodzin prof. Kazimierza Zająca
Kazimierz Zając to ekonomista i statystyk, profesor nauk ekonomicznych, żył w latach 1916–2012. Po maturze odbył roczną służbę wojskową w Szkole Podchorążych Rezerwy w Kielcach. W 1938 r. rozpoczął studia wyższe w Akademii Handlowej w Krakowie. W czasie II wojny światowej przebywał w Krośnie, pracował w Miejskiej Publicznej Szkole Handlowej, równolegle prowadził tajne nauczanie i uczestniczył w pracach Polskiego Czerwonego Krzyża, organizując pomoc na rzecz oficerów i żołnierzy polskich przebywających w obozach jenieckich. Studiował w Akademii Handlowej w Krakowie na kierunku konsularnym w latach 1938/39 i 1945/46. Już w czasach studenckich zainteresował się badaniami statystycznymi, a jego praca magisterska nosiła tytuł Ruch płac nominalnych i realnych robotników przemysłu naftowego w Krośnie w latach 1927–1945. W trakcie studiów podjął pracę w charakterze asystenta w Katedrze Ekonomii. Po ukończeniu studiów magisterskich podjął studia doktoranckie w Szkole Głównej Handlowej w Warszawie, uczestnicząc w seminarium doktorskim z ekonomii u prof. Edwarda Lipińskiego. W latach 1954–1961 pracował na stanowisku zastępcy profesora Wyższej Szkoły Ekonomicznej w Krakowie. Po październiku 1956 r. nastąpił powrót do prowadzenia badań statystycznych. W 1958 r. otrzymał stopień doktora nauk ekonomicznych na podstawie pracy Analiza płac roboczych w przemyśle na podstawie badań statystycznych. Promotorem pracy był prof. dr inż. Jerzy Fierich. W 1965 r. został kierownikiem Katedry Statystyki, którą kierował aż do przejścia w 1986 r. na emeryturę. Tytuł naukowy profesora nadzwyczajnego otrzymał w 1971 r., tytuł naukowy profesora zwyczajnego w roku 1976. Niewątpliwie Kazimierz Zając był pionierem badań statystyczno-ekonometrycznych dochodów i wydatków ludności oraz płac w Polsce po okresie stalinowskim, był jednym z twórców mikrodemograficznych badań historycznych i autorytetem z zakresu demografii historycznej. W kręgu jego zainteresowań było także rozwijanie metodologii i zastosowań procedur taksonomicznych oraz statystycznych metod kontroli jakości. Profesor Kazimierz Zając wniósł także wkład w kształcenie kadr naukowych w Akademii Ekonomicznej w Krakowie oraz statystyków i ekonometryków na innych uczelniach. W trakcie swojej długoletniej pracy w AE pełnił wiele funkcji. Był prodziekanem Wydziału Towaroznawstwa, Wydziału Produkcji i Obrotu Towarowego oraz dziekanem Wydziału Ekonomiki Obrotu. Od 1965 r. pełnił funkcję kierownika Katedry Statystyki (później Zakładu), przyczyniając się do jej naukowego rozwoju. Był też długoletnim wykładowcą Uniwersytetu Jagiellońskiego na kierunku socjologia i psychologia, a także wykładowcą statystyki w Papieskiej Akademii Teologicznej. Kazimierz Zając swoją wieloletnią pracą oddziaływał na rozwój teorii i praktyki badań statystycznych w Polsce. Brał czynny udział w pracach Sekcji Demografii Historycznej Komitetu Nauk Demograficznych PAN, Sekcji Statystyki Komitetu Statystyki i Ekonometrii PAN, Komisji Nauk Ekonomicznych PAN Oddział w Krakowie, Komisji Statystyczno-Demograficznej PAN Oddział w Krakowie oraz Oddziału Polskiego Towarzystwa Statystycznego w Krakowie. Zasiadał w radach redakcyjnych i radach programowych czasopism naukowych : Przeszłość Demograficzna Polski, Studia Demograficzne, Przegląd Statystyczny i Wiadomości Statystyczne. Profesor Kazimierz Zając w latach 1965–1995 był członkiem Rady Naukowej Głównego Urzędu Statystycznego, przyczyniając się do wytyczania kierunków badań statystycznych oraz rozwoju metodologii i praktyki statystyki publicznej w Polsce. Zostawił po sobie bogatą spuściznę w postaci wielu cennych opracowań książkowych, artykułów, skryptów i podręczników do statystyki.Znamienity dorobek naukowy prof. Kazimierza Zająca jest dostępny w Centralnej Bibliotece Statystycznej.
