Rok 2025 Rokiem Milenium Koronacji Dwóch Pierwszych Królów w Gnieźnie
W 2025 r. przypada tysiąclecie koronacji w Gnieźnie dwóch pierwszych królów Polski: Bolesława Chrobrego oraz Mieszka II Lamberta. Koronacja Bolesława Chrobrego była, obok przyjęcia chrztu przez Mieszka I, najbardziej doniosłym wydarzeniem w pierwszych dziesięcioleciach istnienia państwa polskiego. Blask królewskiej korony towarzyszył księciu już od ćwierć wieku, odkąd na pamiętnym Zjeździe Gnieźnieńskim w roku 1000 cesarz Otton III symbolicznie nałożył mu na skronie swój własny diadem, co późniejsza polska tradycja interpretowała jako właściwy moment koronacji. Książe Bolesław jednak ubiegał się o nią 25 lat. Najbardziej prawdopodobna data koronacji Bolesława w katedrze gnieźnieńskiej wskazywana jest przez historyków na dzień 18 kwietnia 1025 r., na który to dzień przypadała w tym roku Wielkanoc oraz jako miejsce koronacji archikatedrę w Gnieźnie, związaną z kultem świętego Wojciecha. Uroczystość była manifestacją woli niepodległości i suwerenności młodego państwa polskiego. Z powodu nielicznych materiałów źródłowych nie jest znany przebieg ceremonii koronacyjnej pierwszego króla Polski. Nie ulega natomiast wątpliwości to, iż koronacja Bolesława Chrobrego miała ogromne znaczenie dla zakończenia scalenia i umacniania wczesnofeudalnego państwa polskiego, którego pozycja na arenie międzynarodowej automatycznie wzrastała. Za sprawą koronacji Polska stawała się suwerennym, w średniowiecznym rozumieniu tego słowa, państwem. Uroczysta koronacja miała też istotny wpływ na wewnętrzne stosunki w kraju. Królewskim tytułem Bolesław Chrobry cieszył się zaledwie dwa miesiące, ale monarsze dziedzictwo zostawił swoim następcom. Tuż po śmierci Bolesława Chrobrego 17 czerwca 1025 r., koronowany na króla został jego syn Mieszko II. Badacze do dziś spierają się o to, kiedy ów fakt miał nastąpić. Niektórzy utrzymują, że królewicz niejako skorzystał z okazji i przywdział koronę wraz ze śmiercią Bolesława Chrobrego. Inni z kolei upierają się przy dacie o kilka miesięcy późniejszej: 25 grudnia 1025 r. Uroczystość miała się w każdym razie odbyć w katedrze w Gnieźnie. Bracia Mieszka Bezprym i Otton opuścili kraj. Historycy uważają, że prawdopodobnie nie mogli pogodzić się z przegraną w walce o królewski tron. Od najmłodszych lat przygotowywano Mieszka II na władcę, dbając o jego wszechstronne wykształcenie. Młody książę miał znać dobrze łacinę, grekę a także niemiecki, w mowie i piśmie, choć w tych czasach znajomość sztuki pisania nie była wcale u władców czymś zwyczajnym. Mieszko dowodził wojskiem i otrzymywał zadania dyplomatyczne. Rządy Mieszka II Lamberta zostały prędko zakłócone najazdem państw ościennych, sprowadzonych do Polski przez żądnych odwetu braci króla. Położenie młodego monarchy pogarszała jeszcze prawdopodobnie silna opozycja wewnętrzna, jak również brak wystarczająco wpływowych sprzymierzeńców. Wszystkie te czynniki zadecydowały o tym, że koronowany syn Bolesława Chrobrego musiał uciekać z kraju. Władza przeszła w ręce jego starszego brata Bezpryma, który niezwłocznie uznał nad sobą zwierzchność cesarza i na dowód uległości odesłał mu koronę. Odzyskał ją dopiero kilkadziesiąt lat później wnuk Mieszka II, Bolesław II Szczodry.
Wydarzenia rocznicowe rozpoczęte w kwietniu 2025 r., w okolicy daty koronacji Bolesława Chrobrego, trwać będą do grudnia, okolicy daty koronacji Mieszka II Lamberta. Zaplanowano wydarzenia religijne, kulturalne i naukowe, m.in.: XII Zjazd Gnieźnieński, konferencję naukową poświęconą koronacji Bolesława Chrobrego oraz okolicznościową wystawę. Ponadto będą przeprowadzane lekcje muzealne i warsztatowe dla uczniów. Ustanowienie patronatu ma na celu nie tylko uhonorowanie historycznych wydarzeń, przypomnienie o początkach polskiej państwowości, ale także podkreślenie kulturowego dziedzictwa, które Gniezno reprezentuje. Centralnym punktem kulturalnego programu obchodów Tysięcznej Rocznicy Koronacji Dwóch Pierwszych Królów Polski w Gnieźnie będzie ogromne, plenerowe widowisko historyczne, które zrealizowane zostanie na Placu Świętego Wojciecha, u stóp gnieźnieńskiej Katedry. Scenariusz obejmować będzie przedstawienie historii powstania naszego kraju od momentu wędrówki Lecha, Czecha i Rusa, poprzez Chrzest Polski, męczeństwo świętego Wojciecha, Zjazd Gnieźnieński, aż po koronacje Bolesława Chrobrego i Mieszka II. Widowisko planowane jest na 1, 2, 3 oraz 8, 9 i 10 sierpnia 2025 r. Ma ono połączyć walor edukacyjny z rozrywkowym, prezentując wydarzenia, które przyczyniły się do powstania Państwa Polskiego. Jak zaznaczono w uchwale Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej - upamiętnienie wstąpienia na tron Bolesława Chrobrego oraz Mieszka II Lamberta jest wspomnieniem wszystkich tych, którzy skupieni wokół idei rodzącego się państwa polskiego, poświęcali czas, energię, a niekiedy i życie, byśmy dziś byli częścią dumnego grona krajów Europy z wielowiekową tradycją państwowości. Pielęgnowanie pamięci o początkach polskiej państwowości jest naszym obowiązkiem. To również świadectwo roli, jaką Polska odgrywała na świecie przez minione tysiąclecia.
W Warszawie przygotowano liczne wydarzenia kulturalne, między innymi:
- wystawę 1025. Narodziny Królestwa w Muzeum Historii Polski (do 29 czerwca);
- koncert Tysiąclecie Korony Polskiej na Błoniach Stadionu Narodowego w Warszawie;
- piknik historyczny Uczta u Chrobrego na Cytadeli Warszawskiej,
- specjalną publikację w Serii Poczet Władców Polskich obejmującą opublikowanie 42 biografie władców polskich.
Więcej szczegółów na stronie internetowej:
https://www.gov.pl/web/kultura/1000-lecie-koronacji-boleslawa-chrobrego-i-500-lecie-holdu-pruskiego
Źródło : strona Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego