140. rocznica urodzin prof. Marcina Nadobnika | Centralna Biblioteka Statystyczna | GUS - Portal Informacyjny

140. rocznica urodzin prof. Marcina Nadobnika

Profesor Marcin Nadobnik, statystyk, demograf, pedagog, człowiek nauki, działacz społeczny, wybitny Wielkopolanin żył w latach 1883-1953. Po ukończeniu szkoły powszechnej w 1896 r. rozpoczął naukę w Gimnazjum św. Marii Magdaleny w Poznaniu. W 1905 r. z wyróżnieniem zdał maturę i wyjechał do Krakowa, gdzie podjął studia na Wydziale Filozoficznym Uniwersytetu Jagiellońskiego. W 1906 r. przeniósł się na uniwersytet w Berlinie a następnie w Greifswaldzie, tam w 1908 r. uzyskał doktorat z filozofii w zakresie ekonomii i statystyki. Po powrocie do Wielkopolski M. Nadobnik podjął współpracę z  Wiktorem Kulerskim, znanym działaczem ludowym i wydawcą Gazety Grudziądzkiej. Ze względów politycznych zmuszony został w 1909 r. do wyjazdu i ostatecznie przeniósł się do Lwowa. Przez 10 lat był pracownikiem naukowym w Krajowym Biurze Statystycznym,  kierowanym przez prof. Józefa Buzka. W 1919 r. M. Nadobnik przeprowadził się do Warszawy i przez kilka miesięcy pracował na stanowisku naczelnika wydziału w Głównym Urzędzie Statystycznym. Następnie powrócił do Wielkopolski i został naczelnikiem Wydziału Budżetowego w Ministerstwie b. Dzielnicy Pruskiej w Poznaniu. Równolegle współuczestniczył w tworzeniu Uniwersytetu Poznańskiego. W 1920 r. uzyskał habilitację na Uniwersytecie Jana Kazimierza we Lwowie. W tym czasie organizuje Katedrę Statystyki na Wydziale Prawno-Ekonomicznym Uniwersytetu Poznańskiego i zostaje jej kierownikiem. Współorganizuje również w 1926 r. Wyższą Szkołę Handlową w Poznaniu, która w 1938 r. zostaje przekształcona w Akademię Handlową. Tam prowadzi wykłady i seminarium ze statystyki, równolegle pracując na Uniwersytecie Poznańskim. W 1939 r. M. Nadobnik zostaje wysiedlony przez Niemców do Warszawy, gdzie pracuje jako kierownik Biura Statystycznego Ubezpieczalni Społecznej. Jednocześnie wykłada na tajnym Uniwersytecie Ziem Zachodnich oraz prowadzi badania dla Delegatury Rządu na Kraj w zakresie organizacji i zagospodarowania Ziem Zachodnich i Północnych po wojnie. Po powstaniu warszawskim prof. M. Nadobnik trafia do obozu w Pruszkowie, a po opuszczeniu go zamieszkuje w Miechowie. Do zakończenia działań wojennych pracuje w Ubezpieczalni Społecznej. W marcu 1945 r. M. Nadobnik wraca do Poznania i obejmuje kierownictwo Katedry Statystyki na Uniwersytecie Poznańskim, prowadzi też zajęcia dydaktyczne w Akademii Handlowej. W roku 1946 otrzymuje nominację na profesora zwyczajnego. Dorobek naukowy prof. M. Nadobnika obejmuje kilkadziesiąt prac poświęconych zagadnieniom ludnościowym i gospodarczym. Opublikował również podręczniki akademickie do nauczania statystyki. Działał w licznych towarzystwach i organizacjach, m. in. Towarzystwie Ekonomistów i Statystyków Polskich, Polskim Towarzystwie Statystycznym, Towarzystwie Rozwoju Ziem Zachodnich oraz Komisji Nauk Społecznych w Poznańskim Towarzystwie Przyjaciół Nauk. W latach 1923–1925 redagował dział ekonomiczny w czasopiśmie Ruch Prawniczy i Ekonomiczny. Marcin Nadobnik wiele czasu, pracy i środków finansowych poświęcił rodzinnemu Wielichowu. Uczestniczył w tworzeniu i prowadzeniu tam organizacji gospodarczych (Bank Ludowy, mleczarnia, cegielnia, kółka rolnicze, wytwórnia kilimów). Szczególną uwagę poświęcał zawsze młodzieży pochodzącej z rodzin chłopskich, wspierając ją wszelkimi dostępnymi sposobami. Liczne prace naukowe prof. Marcina Nadobnika dostępne są w zbiorach Centralnej Biblioteki Statystycznej.

Publikacje autorstwa prof. Marcina Nadobnika w zbiorach Centralnej Biblioteki Statystycznej