135. rocznica urodzin prof. Hugona Steinhausa | Centralna Biblioteka Statystyczna | GUS - Portal Informacyjny

135. rocznica urodzin prof. Hugona Steinhausa

Hugo Dyonizy Steinhaus żył w latach 1887–1972. Był wybitnym matematykiem, prekursorem teorii gier i  twórcą metody nazwanej „taksonomią wrocławską”.   W 1905 r. rozpoczął studia matematyczne i filozoficzne na Uniwersytecie Lwowskim. Po roku zmienił uczelnię; w latach 1906–1911 kontynuował studia w Getyndze.  W 1923 r. został profesorem zwyczajnym Uniwersytetu Jana Kazimierza we Lwowie. Skupione wokół H. Steinhausa i S. Banacha grono lwowskich matematyków tworzyło tak zwaną lwowską szkołę matematyczną. Domeną tego ośrodka naukowego stała się analiza funkcjonalna. Wraz ze Stefanem Banachem założył czasopismo Studia Mathematica i wszedł w skład komitetu redakcyjnego nowopowstałej serii Monografie Matematyczne.

Po wojnie osiadł we Wrocławiu i współorganizował tam środowisko naukowe.  Był pierwszym dziekanem Wydziału Matematyki, Fizyki i Chemii Uniwersytetu Wrocławskiego. Przez wiele lat prowadził seminarium z zastosowań matematyki w Instytucie Matematycznym. Był członkiem Polskiej Akademii Umiejętności, Towarzystwa Naukowego Warszawskiego, Polskiej Akademii Nauk, Polskiego Towarzystwa Matematycznego, współzałożycielem i prezesem Wrocławskiego Towarzystwa Naukowego.

Opublikował około 250 opracowań. Wiele z jego prac ma zasadnicze znaczenie w ścisłym sformułowaniu podstaw rachunku prawdopodobieństwa opartym na teorii miary i teorii mnogości. W publikacjach wiele miejsca zajmowały zastosowania matematyki w różnych dyscyplinach, m. in. biologii, medycynie, statystyce.  Hugo Steinhaus jest autorem unikatowego, popularyzującego matematykę Kalejdoskopu matematycznego wydanego w 1938 r. po polsku i angielsku, przetłumaczonego na 10 języków.

Profesor wiązał swoje zainteresowanie statystyką z życiem i dużo miejsca w swoich pracach naukowych poświęcał sposobom interpretacji wyników statystycznych oraz statystyce jako metodzie poznawczej. Na jednej z konferencji mówił : „jak gwiazdy są ważniejsze od astronomii, a róże od botaniki, tak ważniejsze są zastosowania statystyki od niej samej” (H. Steinhaus, Między duchem a materią pośredniczy matematyka, red. J. Łukaszewicz. Warszawa; Wrocław 2000, s. 63).

Hugo Steinhaus był również utalentowanym aforystą dbającym o poprawność stosowanego języka. Jego aforyzmy przeszły do historii jako hugonotki.

Prace profesora Hugona Steinhausa. Wybór ze zbiorów CBS