Ś.P. Jan Berger
Z ogromnym żalem żegnamy dziś na Cmentarzu Powązkowskim Pana Jana Bergera, wieloletniego współpracownika Centralnej Biblioteki Statystycznej.
Pan Jan Berger urodził się 24 kwietnia 1940 roku w Niewiadowie w powiecie Brzezińskim. Szkołę podstawową ukończył w 1954 roku a Liceum Ogólnokształcące w roku 1958. W 1965 roku ukończył studia wyższe na Uniwersytecie Warszawskim na kierunku historia. Specjalizował się w historii nowożytnej. Pracę magisterską, która została oceniona jako bardzo dobra napisał na temat: Monografia Grochowa do 1916 roku. 30 czerwca 1977 roku ukończył Studium Podyplomowe Archiwistyki Instytutu Historii i Archiwistyki Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu. 17 czerwca 1981 roku ukończył, również na Uniwersytecie Mikołaja Kopernika w Toruniu, Studium Podyplomowe w zakresie specjalności Archiwistyka – kurs kartograficzny.
Był członkiem, a następnie przewodniczącym Rady Wydziałowej ZSP (Zrzeszenie Studentów Polskich) przy Wydziale Historycznym Uniwersytetu Warszawskiego. Od 1962 roku należał również do Towarzystwa Rozwoju Ziem Zachodnich (TRZZ). Od 1963 roku pełnił funkcję Wiceprezesa Oddziału Grochów Towarzystwa Przyjaciół Warszawy. Od 1965 przynależał do Polskiego Towarzystwa Statystycznego, a w 1981 roku został mianowany na członka Rady Głównej niniejszego Towarzystwa. Od 1982 roku był członkiem Stowarzyszenia Bibliotekarzy Polskich. W 1993 roku wybrany został do władz oddziału Warszawskiego Stowarzyszenia Archiwistów, gdzie pełnił funkcję członka Komisji Rewizyjnej.
Przez wiele lat pracował w Głównym Urzędzie Statystycznym. W okresie od 1 października 1963 roku do 31 marca 1982 roku zatrudniony był na stanowisku starszego radcy. Następnie był pracownikiem Centralnej Biblioteki Statystycznej im. Stefana Szulca w Warszawie, początkowo na stanowisku kustosza, a następnie od 01 czerwca 1989 roku na stanowisku starszego kustosza z funkcją kierownika Działu Zbiorów Archiwalnych. W okresie od 15 listopada 1997 roku do 31 marca 2019 roku ponownie był pracownikiem GUS, pełniąc stanowiska naczelnika wydziału do dnia 14 grudnia 2007 roku, konsultanta od dnia 15 grudnia 2007 roku do dnia 31 lipca 2013 roku, a następnie radcy Prezesa od dnia 01 sierpnia 2013 roku. 31 marca 2019 roku przeszedł na emeryturę.
Jan Berger był autorem wielu publikacji, inwentarzy archiwalnych z serii „Statystyka w dokumencie archiwalnym”, sekretarzem Zespołu Redakcyjnego „Studia i Prace Statystyczne” oraz „Zeszyty Metodologiczne – Materiały pomocnicze”. Na łamach „Wiadomości Statystycznych” publikował artykuły dotyczące historii statystyki w XIX i XX w., m.in.: Badania nad statystyczną przeszłością Litwy (nr 12, 1999 r.), Eugeniusz Romer jako statystyk (nr 10, 2004 r.), Historia Polski w liczbach – unikalne wydawnictwo statystyczno-historyczne (nr 5, 2006 r.), Powszechny spis ludności w 1921 r. (nr 12, 2008 r.), Badania demograficzne w Głównym Urzędzie Statystycznym w latach 1918-1939 (nr 8, 2008 r.), Rys historyczny powstania Głównego Urzędu Statystycznego (nr 1, 2008 r.), Polonica statystyczne w Petersburgu (nr 7/8, 2006 r.). Przez wiele lat opracowywał też dla „Wiadomości Statystycznych” rubrykę Kronika ważniejszych wydarzeń w GUS.
Był współautorem wielu książek, m.in. pracy 85 lat Głównego Urzędu Statystycznego (1918-2003) : przeszłość dla przyszłości (2003 r.) oraz publikacji wydanej z prof. Tadeuszem Walczakiem i prof. Januszem Witkowskim „Statystyka publiczna – rozwój historyczny i aktualne wyzwania (2012 r.). Wraz z Wiesławem Łagodzińskim przygotował też unikalny zbiór dokumentów historycznych 213 lat spisów ludności w Polsce (2002 r.).
Zorganizował przy współpracy Gabinetu Prezesa GUS i Centralnej Biblioteki Statystycznej im. Stefana Szulca kilkanaście wystaw historycznych, wśród nich: Tradycje historyczne spisów rolnych w Polsce (2010 r.), Spisy ludności na ziemiach polskich (2010 r.), 220 lat Polskiej Statystyki Publicznej (2009 r.), Spisy ludności 1789-2008 – wystawa ważniejszych dokumentów spisowych – wystawa towarzysząca I Kongresowi Demograficznemu w Polsce (2002 r.).
Od początku powstania w 1990 r. Zespołu „Historii Polski w Liczbach” aż do zakończenia jego prac w 2018 r. był sekretarzem redakcji, która przygotowała to wielotomowe dzieło. Był też współautorem przedostatniego tomu pt. Statystyka Polski dawniej i dzisiaj (Warszawa 2017), w którym opisał statystykę na ziemiach polskich w czasach Księstwa Warszawskiego i Królestwa Polskiego.
Jan Berger należał do członków-założycieli reaktywowanego w 1981 r. Polskiego Towarzystwa Statystycznego. Przez kilkadziesiąt lat był aktywnym członkiem PTS, pełniąc w nim funkcję przewodniczącego Komisji Rewizyjnej Oddziału Warszawskiego i współtworząc wraz z Andrzejem Jopkiewiczem, dyrektorem CBS, „Biuletyn Informacyjny PTS”. Na łamach tego czasopisma publikował materiały dotyczące historii Towarzystwa. Był współautorem prac: Polskie Towarzystwo Statystyczne 1912-1992 (Warszawa 1992) i Polskie Towarzystwo Statystyczne 1992-2012 (2012) oraz autorem kilkunastu biogramów do Słownika Biograficznego Statystyków Polskich (Warszawa 1998), publikacji Statystycy polscy (2012) oraz Statystycy polscy. Biogramy (Warszawa 2018). Opracował biogramy następujących polskich statystyków: Franciszka Bujaka, Rajmunda Buławskiego, Ludwika Krzywickiego, Adama Krzyżanowskiego, Kazimierza Kumanieckiego, Zygmunta Limanowskiego, Aleksandra Macieszy, Adolfa Pawińskiego, Leona Waściszewskiego, Henryka Wiercińskiego, Jana Wiśniewskiego oraz Witolda Załęskiego.
W 58 tomie Biblioteki Wiadomości Statystycznych pt. „Statystyka wczoraj, dziś i jutro” (2008 r.) opublikował esej Powstanie i pierwsze lata działalności Polskiego Towarzystwa Statystycznego. Z okazji 75-lecia istnienia PTS zorganizował również wystawę okolicznościową w GUS.
Jako warsawianista Jan Berger aktywnie działał w Towarzystwie Przyjaciół Grochowa i Towarzystwie Miłośników Historii, publikując artykuły i broszury o historii miasta, przykładowo Grochów od stu lat w Warszawie (2016), Spisy ludności, nieruchomości, budynków i mieszkań w październiku 1916 r. na przyłączonych do Warszawy przedmieściach („Rocznik Warszawski” 1997), Dzieje Grochowa do 1916 r. (1967 r.), Z dziejów Targówka (1969 r.), Z przeszłości gminy Wawer („Kronika Warszawy” z 2008 r.). Wraz z Rafałem Mozołowskim wydał też pracę Tradycje historyczne Warszawskiej Fabryki Obrabiarek (1974), a z Jerzym Kaczmarskim publikację O parafii i konkatedrze na Kamionku (2004).
Za swoją pracę był wielokrotnie odznaczany, m.in Odznaką Tysiąclecia Państwa Polskiego w 1963 r., Srebrną Odznaką Zrzeszenia Studentów Polskich w 1964 r., odznaką Zasłużony Działacz Kultury w 1978 r., Srebrną Odznaką Honorową za Zasługi dla Warszawy w 1976 r., Złotą Odznaką Honorową za Zasługi dla Warszawy w 1982 r. Został również uhonorowany Złotym Krzyżem Zasługi i odznaką honorową „Za zasługi dla statystyki RP”.