BIBLIOTEKI NA ŚWIECIE …
Biblioteka Narodowa Republiki Czeskiej w Pradze
Najstarsza biblioteka w Czechach ma swoją siedzibę w Pradze w gmachu Clementinum. To barokowy budynek usytuowany niedaleko Mostu Karola w dawnym kolegium jezuickim. Początki książnicy sięgają XIV w., a jej założycielem był król Karol I. W 1366 r. ufundował uniwersytet w Pradze i podarował uczelni średniowieczne kodeksy. Od 1622 r. uniwersytet wraz z biblioteką prowadzony był przez Jezuitów. Pod koniec XVIII w. zbiory biblioteczne decyzją cesarzowej Marii Teresy otrzymały miano Królewsko-Cesarskiej Biblioteki Publicznej i Uniwersyteckiej. Od 1782 r. biblioteka zyskała przywilej otrzymywania egzemplarza obowiązkowego, początkowo tylko z terenu Pragi, a od 1807 r. z całych Czech. W 1918 r. placówkę objęto nadzorem państwowym nowopowstałej Czechosłowacji. Od 1935 r. funkcjonowała pod nazwą - Biblioteka Narodowa i Uniwersytecka. W 1958 r. książnicę połączono ze zbiorami innych praskich bibliotek i przemianowano w Narodową Bibliotekę Czechosłowacji. W 1990 r. otrzymała tytuł Biblioteki Narodowej Republiki Czeskiej. Z holu głównego Clementinum można przejść do siedziby biblioteki. Otwarta przestrzeń otoczona jest regałami z książkami i historycznymi dziełami sztuki, a ściany i sufit zdobią piękne malowidła. W dole sali bibliotecznej, oprócz książek zgromadzone są kolekcje ręcznie robionych globusów oraz zegarów astronomicznych, zaprojektowane przez jezuickiego astronoma, Jana Kleina. W górze sali natomiast znajduje się balkon wykonany z drewna i złota. Biblioteka Narodowa Republiki Czeskiej liczy ponad 6,5 miliona woluminów i znajdują się w niej jedne z najstarszych książek w Europie, pochodzący m.in. z XI w. Vysehrad Codex (Kodeks Wyszehradzki), który jest ozdobnym pergaminowym ewangeliarzem. Pochodzące z niego miniatury stanowią najważniejszy zabytek wczesnośredniowiecznego malarstwa zachodniosłowiańskiego i są świadectwem wysokiego poziomu artystycznego ówczesnych czeskich iluminatorów. Od 2012 r. jego replika jest eksponowana w holu biblioteki. Co więcej, skrypt Kodeksu Wyszehradzkiego jest tak cenny, że stał się narodowym zabytkiem kultury czeskiej. Biblioteka posiada kolekcje kodeksów średniowiecznych, martyrologium Kunegundy – opatki klasztoru św. Jerzego na zamku praskim z 1312 r., Velislai biblia picta z I połowy XIV w. oraz dokumenty związane z życiem Komeniusza i Mozarta. Biblioteka Narodowa posiada również największe w Europie środkowo-wschodniej zbiory materiałów do studiów slawistycznych z zakresu historii, filozofii, lingwistyki, literatury, etnologii, stosunków politycznych, socjologii i sztuki. Stanowią one jeden z działów noszący nazwę Biblioteki Słowiańskiej. Wiele cennych zabytków piśmiennictwa jest zdigitalizowanych i dostępnych poprzez stronę internetową. Biblioteka Narodowa Republiki Czeskiej uznawana jest za jedną z najpiękniejszych książnic na świecie. W budynku Clementinum mieści się nie tylko Biblioteka Narodowa, ale także Wieża Astronomiczna, Kaplica Lustrzana oraz sala koncertowa, w której odbywają się przedstawienia muzyczne i spotkania.
Źródło zdjęcia: en.wikipedia.org, 2023, https://en.wikipedia.org/wiki/National_Library_of_the_Czech_Republic#/media/File:Clementinum_library.jpg [dostęp: 2023-05-22]
