4 stycznia Światowy Dzień Braille’a
Pierwsze próby pomocy w czytaniu i pisaniu osobom niewidomym podejmowano prawdopodobnie już w starożytności. Większość pomysłów opierała się na zastąpieniu wzroku dotykiem. Proponowano grawerowanie liter, odlewanie z ołowiu, splatanie z drutu, wreszcie przekłuwanie papieru. Eksperymentowano zarówno z powiększonymi wypukłymi literami jak i systemami składającymi się z kropek i kresek, do czasu wynalezienia specjalnego sposobu porozumiewania się przez Louisa Braille’a. W dzieciństwie uległ on wypadkowi i stracił wzrok. Trafił do szkoły dla niewidomych i tam poznał emerytowanego wojskowego, który opowiedział mu o metodzie odczytywania rozkazów bez pomocy światła. To zainspirowało Braille’a do opracowania specjalnego alfabetu dla niewidzących. Wszedł on do użycia w 1879 r. Alfabet Braille’a to punktowy alfabet, który umożliwia pisanie i czytanie osobom niewidomym. Wszystkie znaki w Braille’u opierają się na 6 punktach ułożonych w dwóch kolumnach. Każda litera alfabetu oznaczona jest inną kombinacją punktów wypukłych i płaskich. W ten sposób można stworzyć 63 różne znaki, które odpowiadają konkretnym literom, cyfrom, ale także nutom i znakom potrzebnym do zapisywania wzorów matematycznych, chemicznych lub fizycznych. Braille jest najpopularniejszym, ale nie jedynym alfabetem dla osób niewidomych. Tylko 10 proc. osób niewidomych potrafi korzystać z alfabetu Braille’a. Przede wszystkim nie zna go wiele osób ociemniałych, czyli takich, które straciły wzrok po piątym roku życia. Większość osób znających brajla to uczniowie lub absolwenci specjalnych ośrodków szkolno-wychowawczych. Osoby dorosłe mogą skorzystać z zajęć przygotowywanych przez organizacje pozarządowe, np. Polski Związek Niewidomych. Alfabet Braille’a to układ wypustek, które odtwarzają litery w alfabecie. Przy jego pomocy osoby niewidome mogą czytać książki, wybierać produkty w sklepach, przemieszczać się środkami komunikacji miejskiej czy uczęszczać do placówek kultury i restauracji. Równolegle z napisami powszechnie umieszcza się oznaczenia w brajlu w windach, na bankomatach czy lekach. Wiele produktów, między innymi zegarki czy klawiatury komputerów są produkowane ze specjalnymi wypustkami. Pierwszą książką, która została wytłoczona w Braille’u, była Historia Francji. Druk brajlowski zajmuje jednak 3-4 razy więcej miejsca niż zwykły (seria o Harrym Potterze to aż 36 tomów). Obecnie pismo brajlowskie jest powszechnie stosowane na całym świecie, choć nie jest zbyt dogodne, książki zajmują bardzo dużo miejsca, a ich wydawanie jest niezmiernie kosztowne. W Polsce alfabet Braille’a przyjął się na dobre dopiero w 1934 r. Dwie zakonnice s. Elżbieta Róża Czacka oraz s. Teresa Landy dostosowały alfabet Braille’a do systemu fonetycznego języka polskiego. W Laskach koło Warszawy i 10 innych placówkach do dnia dzisiejszego dzieci i młodzież uczą się właśnie przy pomocy alfabetu Braille’a. W zbiorach Centralnej Biblioteki Statystycznej znajduje się publikacja Polska – wybrane dane statystyczne 2010 r. opracowana i wydana przez Urząd Statystyczny w Łodzi. Została przygotowane w dwóch wersjach: w alfabecie Braille’a – dla uczniów niewidzących oraz w tzw. czarnodruku – dla młodzieży niedowidzącej. Opracowanie składa się z 3 tematycznie wyodrębnionych tomów, zawierających tabele z danymi oraz wykresy dotyczące stanu i migracji ludności, aktywności ekonomicznej ludności, kultury, turystyki oraz edukacji.
