3 grudnia Międzynarodowy Dzień Osób Niepełnosprawnych | Centralna Biblioteka Statystyczna | GUS - Portal Informacyjny

3 grudnia Międzynarodowy Dzień Osób Niepełnosprawnych

Pojęcie niepełnosprawności można definiować w różny sposób ze względu na aspekt medyczny, społeczny czy prawny. Można je określać jako długotrwały stan, w którym występują ograniczenia w funkcjonowaniu człowieka, wynikające z obniżenia sprawności fizycznej lub psychicznej albo odchyleń w budowie i funkcjonowaniu organizmu. Międzynarodowy Dzień Osób z Niepełnosprawnościami (International Day of Persons with Disabilities) obchodzony jest corocznie, a ustanowiony został przez Zgromadzenie Ogólne ONZ w 1992 r. Cele dla których go uchwalono związane są z jednej strony z przybliżeniem społeczeństwu problemów osób niepełnosprawnych, z drugiej zaś umożliwieniem wzajemnej integracji na każdej płaszczyźnie życia politycznego, społecznego, gospodarczego i kulturalnego. Obchody Dnia są okazją do zwiększenia świadomości publicznej, ale także wskazaniem sposobów na rozwiązanie ograniczeń w funkcjonowaniu, na przykład likwidowaniu barier architektonicznych. Każdego roku wydarzeniu towarzyszy inna tematyka. Bardzo ważną inicjatywą było przyjęcie 13 grudnia 2006 r. na 61 sesji Zgromadzenia Ogólnego ONZ Konwencji Praw Osób Niepełnosprawnych.

W myśl jej zapisów osoby z niepełnosprawnościami mają prawo do: wolności i bezpieczeństwa, swobody poruszania się (w tym równego z osobami pełnosprawnymi dostępu do przestrzeni i budynków użyteczności publicznej, transportu, informacji i komunikacji), ochrony zdrowia, edukacji, życia prywatnego i rodzinnego oraz udziału w życiu politycznym i kulturalnym. W 2022 r. obchodzone jest 15-lecie podpisania konwencji oraz 10-lecie ratyfikowania jej przez Polskę. W wielu krajach wśród osób niepełnosprawnych występuje wysokie bezrobocie. Często pozbawieni są oni dostępu do odpowiedniego wykształcenia i opieki zdrowotnej, a co za tym idzie nie biorą udziału w życiu społecznym, dlatego tak ważne jest zdynamizowanie wszelkich działań zmierzających do zmiany tej sytuacji. Bez względu jednak na te przykre okoliczności, osoby z niepełnosprawnością wykazują się ogromną odwagą i zaradnością, osiągając sukcesy i pokonując ograniczenia. Podczas Światowego Zgromadzenia na rzecz Zdrowia (World Health Aseembly) w 2001 r. została przyjęta Międzynarodowa Klasyfikacja Funkcjonowania, Niepełnosprawności i Zdrowia (ICF), która określa niepełnosprawność jako problem całej ludzkości, a nie jednostek. Strategie integrowania osób niepełnosprawnych w życie społeczne mają szczególne znaczenie, zważywszy na fakt, że ograniczenia fizyczne, umysłowe czy sensoryczne dotknąć mogą każdego, dlatego kwestie związane z niepełnosprawnością nie dotyczą wybranej grupy ludzi, ale nas wszystkich. Niejednokrotnie stereotypowe przekonania to główne przeszkody w osiągnięciu pełnego uczestnictwa osób niepełnosprawnych w życiu społecznym. Ustanowienie Dnia Osób z Niepełnosprawnościami zmierza do wypracowania płaszczyzny do wzajemnego porozumienia, które prowadzi do usuwania ograniczeń i przynosi obustronne korzyści. Jak realizować postawę solidarności i unikać błędów uczą między innymi poradniki: Savoir-vivre wobec osób z niepełnosprawnością i Praktyczny poradnik savoir-vivre wobec osób niepełnosprawnych, dostępne również w formie elektronicznej. W zbiorach Centralnej Biblioteki Statystycznej znajdują się liczne publikacje związane z tematyką niepełnosprawności, w tym spisy ludności, w których prezentowane są szczegółowe statystyki na ten temat.