19 lutego Dzień Nauki Polskiej
W 2023 r. po raz czwarty obchodzimy Dzień Nauki Polskiej. Święto zostało ustanowione jako wyraz uznania dla osiągnięć naszych naukowców. Ustawa z dnia 9 stycznia 2020 r. ustala datę obchodów na 19 lutego, w rocznicę urodzin Mikołaja Kopernika. Jego dzieło O obrotach sfer niebieskich, które było wykładnią teorii heliocentrycznej, zrewolucjonizowało światową naukę. Kopernik zapisał się w historii także innych dziedzin, w tym ekonomii, prawa, medycyny czy kartografii. Misją nauki, niezależnie od obszaru badań, jest poszerzenie granic wiedzy oraz stawianie nowych pytań, które umożliwiają szersze widzenie otaczającego nas świata. Dokonania badaczy mają wpływ między innymi na gospodarkę, ochronę środowiska, medycynę, edukację czy kulturę. Polscy naukowcy osiągają sukcesy w różnych dyscyplinach, od nauk humanistycznych i społecznych po ścisłe i przyrodnicze. Dzień Nauki Polskiej jest upamiętnieniem dokonań nauki w ponad 1000-letniej historii naszego narodu i państwa. Ma stanowić inspirację do podejmowania przedsięwzięć naukowych oraz wzmacniać zainteresowanie nauką. Bardzo wiele postaci zapisało się w historii nauki polskiej, a ich odkrycia, osiągnięcia i badania są nie do przecenienia. Każda dziedzina ma swoich reprezentantów, którzy wykorzystali swój talent i umiejętności dla rozwoju społeczeństwa i pomocy drugiemu człowiekowi. Wśród nich można wymienić nazwiska takich znakomitości jak: Ignacy Łukasiewicz, który zapisał się w historii jako pierwszy założyciel kopalni naftowej oraz wynalazca lampy naftowej oraz Maria Skłodowska-Curie, która miała fundamentalny wpływ na rozwój fizyki i chemii. Zasłynęła badaniami nad zjawiskiem promieniotwórczości i odkryciem dwóch pierwiastków – polonu i radu. Do grona tego można zaliczyć także Hilarego Koprowskiego, twórcy pierwszej, w pełni skutecznej szczepionki przeciwko wirusowi polio oraz Rudolfa Weigla, biologa, który jako pierwszy wynalazł szczepionkę przeciw tyfusowi plamistemu. Maria Grzegorzewska, pedagog i psycholog, twórczyni pedagogiki specjalnej w Polsce; Kazimierz Funk, wybitny polski naukowiec, który jako pierwszy w historii użył terminu witamina, a także wykrył i wyodrębnił witaminę B1; Marian Rejewski, Jerzy Różycki oraz Henryk Zygalski, polscy kryptolodzy czy Mieczysław Wolfke, konstruktor telektroskopu – urządzenia umożliwiającego przesyłanie ruchomego obrazu na odległość, które jest prekursorem dzisiejszej telewizji to kolejne postacie wybitnych naukowców. Natomiast dzięki dokonaniom Zbigniewa Religi, który jako pierwszy chirurg w Polsce dokonał udanego przeszczepu serca i Adama Maciejewskiego, który wykonał przeszczep twarzy udało się uratować życie wielu ludzi.
Niewiele jest chyba zawodów cieszących się większym publicznym zaufaniem i autorytetem niż profesor, naukowiec, badacz. Współczesna nauka interesuję się wszystkim i tylko umysł ludzki może nasze poszukiwania w jakiś sposób ograniczać. Każda osoba zatem Dzień Nauki Polskiej obchodzić może zgodnie ze swoimi zainteresowaniami i pasjami, ale również poznawać obszary wiedzy, które są dla nas jeszcze fascynującą naukową tajemnicą. Naukowcy nie są tylko zamkniętym środowiskiem, ale prowadzą wiele działań popularnonaukowych dostosowanych do wieku i możliwości odbiorców. Wiele opracowań dotyczących historii i dokonań nauki polskiej można znaleźć w zbiorach Centralnej Biblioteki Statystycznej. Zachęcamy, aby Dzień Nauki Polskiej spędzić z książką.
