1 czerwca Międzynarodowy Dzień Dziecka | Centralna Biblioteka Statystyczna | GUS - Portal Informacyjny

1 czerwca Międzynarodowy Dzień Dziecka

Gra w Scrabble

Dzień Dziecka to święto, w którym szczególną uwagę i czas poświęca się najmłodszym. Jednym z elementów wspólnie spędzanego dnia może być zabawa połączona z nauką. Do tego można wykorzystać grę słowną Scrabble. Polega ona na wymyślaniu powiązanych ze sobą słów oraz układaniu ich na planszy w sposób przypominający krzyżówkę. Słowa układa się z płytek z literami o różnej wartości punktowej, a wygrywa ten, kto za ułożone słowa zdobędzie najwięcej punktów.

Gra ta została wymyślona przez architekta Alfreda Buttsa w 1931 r. i nosiła początkowo nazwę Lexiko. Bodźcem do wymyślenia zabawy była fabuła opowiadania Edgara Allana Poe Złoty żuk o poszukiwaniu skarbu. Sposobem na jego odnalezienia było złamanie szyfru, w którym literom alfabetu odpowiadały znaki. Niestety żaden poważny producent gier nie był zainteresowany. Przez kilka następnych lat Butts doskonalił swój wynalazek. Dopiero w 1947 r., pewien wyższej rangi urzędnik państwowy nazwiskiem James Brunot zagrał w Lexiko z żoną. Zaskoczony, że gra ta nie jest produkowana na skalę masową, zaproponował Alfredowi spółkę. Gra zmieniła nazwę na Criss cross words. Sześć lat później, kiedy Brunot zmienił nazwę gry na Scrabble, do amerykańskich sklepów z zabawkami trafiły jej pierwsze komplety.

Obecnie Scrabble jest jedną z najpopularniejszych gier na świecie. Przeznaczona jest dla 2, 3 lub 4 osób w wieku 8 lat i więcej. Polega na losowaniu płytek z literami (jednocześnie gracz dysponuje siedmioma takimi płytkami, umieszczanymi na stojaku i zasłoniętymi przed wzrokiem innych graczy), a następnie układaniu z liter słów. Każdy kolejny wyraz musi wykorzystywać co najmniej jedną literę znajdującą się już na planszy, zatem nowo układane wyrazy bądź krzyżują się z już istniejącymi, bądź przedłużają je o kolejne litery. Słowa układane są w sposób przypominający krzyżówkę. Ułożone słowa są punktowane, przy czym grę wygrywa ten, kto łącznie, we wszystkich wykonanych ruchach, zdobędzie większą liczbę punktów niż każdy z przeciwników. Uczestnicy gry muszą wykazywać się bogatymi zasobami leksykalnymi, umiejętnością szybkiego anagramowania, także spostrzegawczością i pomysłowością pozwalającą na korzystne usytuowanie układanych słów na premiowanych polach.

W Polsce gry oparte na zasadach Scrabble pojawiły się na przełomie lat 70-tych i 80-tych. W 1979 r. była to Krzyżanka Lecha Pijanowskiego, następnie w 1983 r. pojawiła się Gra w krzyżówkę Marka Penszki. W 1986 r. Jacek Ciesielski rozpoczął kilkuletnią popularyzację Scrabble w Polsce. I Ogólnopolski Turniej Scrabble pod patronatem tygodnika Razem odbył się 11 kwietnia 1987 r. w Warszawie. Od 1993 r. odbywają się Mistrzostwa Polski, a w 1997 r. powstała Polska Federacja Scrabble. W polskiej wersji gra się 100 płytkami (z tego na 98 znajdują się litery, a dwie to blanki tzw. "mydła” i można nimi zastąpić dowolny znak).

Z okazji Dnia Dziecka życzymy wszystkiego najlepszego i wspaniałej zabawy we wspólnym układaniu słów.